POLSKIE TRADYCJE WIELKANOCNE

NAZWY SYMBOLI WIELKANOCNYCH PO POLSKU

Kiedy przychodzi wiosna i zbliża się czas Wielkanocy, studenci na kursach języka polskiego często pytają o świąteczne zwyczaje i potrawy. Pierwsze pytania pojawiają się wraz ze świątecznymi  stoiskami i jarmarkami. Z jednej strony, wszyscy doskonale znają popularne symbole wielkanocne: pisanki (malowane jajka),  kurczaczki, cukrowe baranki, czekoladowe zajączki  i chcą tylko poznać ich polskie nazwy. Z drugiej – ciekawość obcokrajowców budzą kolorowe palmy. Związane są one z liśćmi palmowymi, którymi mieszkańcy Jerozolimy witali przybywającego do miasta Chrystusa. Z braku prawdziwych palm w tej strefie klimatycznej, w Polsce spopularyzowały się kolorowe palmy wykonywane z gałązek wierzby (symbol nieśmiertelności), suszonych lub papierowych kwiatów, barwionych traw i wielu innych materiałów.

ŚWIĘCONE I ŚWIĘCONKA W POLSKIEJ TRADYCJI

Ważną polską tradycją jest święcenie pokarmów w Wielką Sobotę.  Dawniej na dworach szlacheckich ustawiano na stołach  wszystkie potrawy przygotowane na Wielkanoc i zapraszano księdza, by je poświęcił. Obecnie w polskich domach przygotowuje się symboliczną święconkę, czyli koszyk, w którym muszą znaleźć się: sól i pieprz, chroniące przed zepsuciem, chleb (symbolizujący ciało Chrystusa), kiełbasa (gwarancja dobrobytu), a także kolorowe jajka (symbol nowego życia). Gotową święconkę zabiera się do kościoła, by tam pobłogosławić pokarmy.

Tradycyjny koszyk wielkanocny nazywany po polsku "święconką".
Więcej informacji o wielkanocnych tradycjach i zdjęć znajdziecie na naszym profilu na FB.

POLSKI ZWYCZAJ DZIELENIA SIĘ JAJKIEM

Zanim Polacy usiądą do stołu, by zjeść świąteczne śniadanie, dzieląc się święconym, składają sobie życzenia. Na polskim wielkanocnym stole nie może zabraknąć żurku lub białego barszczu z kiełbasą, jaj, sałatek, smacznych wędlin i oczywiście ćwikły wraz z chrzanem. Wśród deserów królują słodkie ozdobione bakaliami mazurki, drożdżowe baby i pascha (przygotowana z twarogu, mleka, śmietany i bakalii). A po sutym śniadaniu warto wybrać się na świąteczny spacer. 

ŚMIGUS-DYNGUS CZYLI...

Za to na spacer w Śmigus-Dyngus czyli Poniedziałek Wielkanocny koniecznie trzeba zabrać ze sobą parasol. To dzień, kiedy zgodnie z polską tradycją, ludzie oblewają się wodą na szczęście. Dawniej oblewano tylko niezamężne dziewczęta (mokra panna cieszyła się zainteresowaniem ze strony kawalerów). Teraz można ochlapywać wszystkich, bez wyjątków (oczywiście w granicach rozsądku).

WESOŁYCH ŚWIĄT

MNIEJ TYPOWE NAZWY LOKALI GASTRONOMICZNYCH W JĘZYKU POLSKIM

PO ZIMOWYCH KURSACH JĘZYKA POLSKIEGO 
Kończy się sezon zimowy i, aby odetchnąć od dużego miasta i intensywnych kursów języka polskiego,  cudzoziemcy wybierają się w weekendowe podróże po Polsce. Taka podroż, to nie tylko okazja do poznania Polski, ale również szansa na rozwinięcie słownictwa z zakresu języka polskiego. Okazuje się na przykład, że podczas podróży raczej nie zjemy w restauracji, bo o wiele częściej pojawiającymi się nazwami na trasie są: zajazd, gospoda, karczma i oberża. 

POLSKIE DYLEMATY LEKSYKALNE: OBERŻA A KARCZMA
Obcokrajowcy, uczący się języka polskiego i na co dzień zgłębiający tajniki polskiej koniugacji oraz leksyki, nie mają większych problemów ze zrozumieniem znaczenia tych słów, a jednak po powrocie na kurs, pojawia się zawsze to samo pytania: jaka jest RÓŻNICA między tymi formami???
Uporządkujmy fakty. Wszystkie te słowa - zajazd, gospoda, karczma i oberża  - oznaczały pierwotnie lokal gastronomiczny przy drodze, w którym podróżni mogli się posilić (coś zjeść) oraz spędzić noc. W czasach, kiedy poruszano się konno, było to nie do przecenienia, a w obrębie takiego lokalu musiała się też znajdować stajnia dla koni. W dzisiejszych czasach stajni już nie ma, a główną funkcją takiego miejsca jest żywienie. Jeżeli zmęczeni długą podróżą szukamy również noclegu, rozglądajmy się raczej za zajazdem. W większości miejsc o tej nazwie właściciele stawiają nie tylko na usługi gastronomiczne, ale również hotelarskie.

                          Karczma czy oberża? Aby poznać więcej polskich słów polub nas na FB

OBERŻA, KARCZMA, ZAJAZD I GOSPODA - ETYMOLOGIA 
Cała konfuzja związana z formami zajazd, gospoda, karczma i oberża, polega na tym, że Polacy zaadaptowali kilka form, różnego pochodzenia, na określenie tego samego zjawiska. Obok form polskich zajazd (od czasownika zajechać, czyli wpaść gdzieś po drodze) i gospoda (od czasownika gościć), pojawiły się również rzeczowniki pochodzenia obcego -  oberża (od francuskiego 'auberge' ) lub takie, które wywodzą się ze staropolszczyzny - karczma. Ten ostatni rzeczownik ze względu na swój rodowód jest szybko identyfikowany przez studentów słowiańskich (w języku czeskim to po prostu krčma), a swoje pochodzenie zawdzięcza najprawdopodobniej prasłowiańskiemu czasownikowi *krčiti, czyli karczować. Odnosiło się to do faktu, że karczmy były często budowane na karczowiskach, czyli w  miejscach, w których wycięto drzewa po to, aby przygotować infrastrukturę pod budowę np. karczmy. 

KARCZEMNA AWANTURA W KARCZMIE :)
Rzeczownik karczma tak mocno zakorzenił się w kulturze polskiej, że z czasem pojawiły się przymiotnik karczemny, czyli ordynarny, wulgarny, głośny. Bardzo często używamy go w odniesieniu do konfliktu i łączymy z rzeczownikiem awantura. 
Pamiętajcie więc, aby podróżując po Polsce nie brać udziału w karczemnych awanturach, ale raczej nocować w zajazdach i jeść w oberżach :) 

PRZYSŁOWIA, CZYLI LEKCJA OPTYMIZMU PO POLSKU

JĘZYK POLSKI I PRZYSŁOWIA

Powszechnie wiadomo, że przysłowia są mądrością narodów. Kiedy więc pojawiają się na kursie języka polskiego jako obcego, student uczy się czegoś więcej niż ich znaczeń. Przysłowia bowiem pozwalają na poznanie nie tylko języka, koniugacji oraz deklinacji, ale też zwyczajów, kultury a nawet... kaprysów pogody :)

POLSKIE PRZYSŁOWIA O POGODZIE

Nie inaczej jest w przypadku  przysłów polskich. O jednym z nich („W marcu jak w garncu”) pisaliśmy już w poście z 26 lutego. Drugim równie znanym  porzekadłem jest: „Kwiecień plecień, co przeplata: trochę zimy, trochę lata”. Charakteryzuje ono doskonale zmienną kwietniową pogodę, która raz obdarza nas pięknym letnim słońcem, a następnego dnia potrafi sypnąć śniegiem.
Kolejnym popularnym powiedzeniem związanym z klimatem jest: „Idzie luty, szykuj buty”. Przypomina ono, że drugi miesiąc w roku jest zimny i srogi (jeśli chcecie poznać etymologię polskich nazw miesięcy, zapraszamy do lektury wpisu z 9 września), więc należy przygotować sobie dobre ubranie i buty, by przeżyć ten czas bez choroby.

Przysłowia pozwalają (nie tylko obcokrajowcom) na poznanie polskich zwyczajów

MĄDROŚĆ UKRYTA W POLSKICH PRZYSŁOWIACH

Oczywiście wśród polskich przysłów są też i takie, które nie mówią nic o pogodzie. Zapewne wielu obcokrajowców w trudnej sytuacji usłyszało z ust swoich polskich kolegów: „Co cię nie zabije, to cię wzmocni”. Słowa te dają nadzieję, że nawet największe problemy mogą zaowocować cennym doświadczeniem i nauczyć nas czegoś na przyszłość. Podobne znaczenie ma też: „Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło”.
Warto podkreślić, że w języku polskim jest wiele optymistycznych przysłów. Przykład? Choćby: „Dla chcącego nie ma nic trudnego”, które uczy, że każdy, kto ma motywację, ambicje i chęć do pracy, na pewno osiągnie swój cel.
 „Kuj żelazo póki gorące” zachęca do działania i wykorzystania sprzyjających okoliczności.
Tak więc, jeśli po lekturze tego wpisu, będziecie mieli ochotę poznać więcej tajników języka polskiego, to kujcie żelazo póki gorące i zapiszcie się na kurs językowy (informacje na temat kursów znajdziecie tu) lub zajrzyjcie na nasz profil na FB.

PISZEMY MAILA PO POLSKU. CZĘŚĆ 3: STRUKTURY FORMALNE I POŻEGNANIA

STRUKTURY FORMALNE W KORESPONDENCJI MAILOWEJ 
O tym, jak zaczynać maile formalne i nieformalne, już pisaliśmy (zobaczcie posty z 4 i 20 lutego). Teraz przyszła pora na popularne struktury, które pozwolą nam poprawnie rozpocząć list o charakterze formalnym.
Jeżeli jest on odpowiedzią na maila, który zawierał zaproszenie lub informację, możemy użyć następujących struktur (część z nich na pewno poznaliście podczas kursów języka polskiego):

Chciał(a)bym podziękować za ... 
Pragnę serdecznie podziękować za... 
Uprzejmie dziękuję za ... 
Chciał(a)bym/ Pragnę Pana/ Panią/ Państwa poinformować, że ...  

Jeżeli w mailu kontynuujemy temat, który pojawił się podczas wcześniejszego spotkania, bądź rozmowy telefonicznej piszemy:

W nawiązaniu do naszej rozmowy telefonicznej... 
Nawiązując do naszej ostatniej rozmowy... 
W odniesieniu do tematu naszego ostatniego spotkania... 
Odnośnie do tematu naszego spotkania... 
W odpowiedzi na Pana/ Pani wiadomość... 

Zwróćcie uwagę, że formy pan/ pani pisane są wielką literą, a struktura odnośnie występuje z przyimkiem do. W powszechnym użyciu występuje też wersja bez przyimka (np. odnośnie tematu naszego ostatniego spotkania), ale jest ona uważana za bardzo kolokwialną.
Mailowi oficjalnemu towarzyszy często załącznik, dlatego ważnym elementem korespondencji są wyrażenia:

W załączniku znajdzie Pan/ Pani .... 
W załączeniu przesyłam... 
Załączam naszą ofertę...  

                                              więcej informacji na naszym profilu na FB

STRUKTURY ZAMYKAJĄCE
Kończąc maila, warto zapewnić odbiorcę, że jesteśmy otwarci na potencjalne pytania:

W razie jakichkolwiek pytań, proszę o kontakt
W razie dodatkowych pytań jestem do Pana/ Pani/ Państwa dyspozycji 

wyrazić podziękowania

Z góry dziękuję za pomoc/ informację/ odpowiedź 
Będę wdzięczna/  - y za odpowiedź na... 

lub zasygnalizować, że cieszymy się na spotkanie

Z chęcią spotkam się z Państwem, aby omówić... 

FORMUŁY POŻEGNALNE
Pytanie o nie pojawia się na lekcjach języka polskiego bardzo często. Najpopularniejszym wyrażeniem zamykającym maila oficjalnego jest

Z poważaniem

ale możecie też spotkać

Z wyrazami szacunku 

Formuła ta jest trochę przestarzała, ale wciąż aktualna i pełna staromodnego wdzięku (podobnie jak jej "kuzynka" Łączę wyrazy szacunku). Jeśli korespondencja trwa już jakiś czas, możemy pozwolić sobie na mniej zobowiązujące Serdecznie pozdrawiam. 

Teraz nie pozostaje nam nic innego, jak pożegnać Was i życzyć owocnej korespondencji po polsku :)