POLSKIE ZWYCZAJE I TRADYCJE WIGILIJNE

WIGILIA ZNACZY CZUWANIE

W okresie przed Bożym Narodzeniem na kursach polskiego dla obcokrajowców studenci często pytają o zwyczaje i tradycje świąteczne w Polsce. Jest ich tak dużo i są one tak ciekawe, że można poświęcić im więcej niż jedną lekcję.

W Polsce czas świąteczny zaczyna się kolacją wigilijną. Nazwa Wigilia wywodzi się od łacińskiego słowa vigilia, które oznacza nocne czuwanie, pełnienie straży.  Ważne jest, aby tego dnia okazywać sobie życzliwość, bo, zgodnie z polską tradycją, zagwarantuje to nam dobrą atmosferę przez cały następny rok. 

POLSKI SPOSÓB NA DOBROBYT

Do portfela dobrze jest włożyć łuskę wigilijnego karpia. Przyniesie ona nam pomyślność i zapewni dostatek.

Choinka przystrojona kolorowymi ozdobami (czy wiecie, że Polska jest jednym z największych producentów szklanych bombek choinkowych?) to symbol drzewa życia, a składanie pod nią podarków jest w polskiej tradycji znakiem dobroci i dzielenia się radością.

Kolację zaczynamy zgodnie z polskim zwyczajem, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazdka.W ten sposób nawiązujemy do Gwiazdy Betlejemskiej, która pokazała Trzem Mędrcom ze Wschodu drogę do nowonarodznonego Chrystusa.

Wiadomości o zwyczajach świątecznych znajdziecie też na naszym profilu na FB.

KOLOROWE OPŁATKI

Zanim zasiądziemy do stołu dzielimy się w Polsce opłatkiem (wypieka się go z białej mąki i wody bez dodatku drożdży). Łamanie się nim to znak poświęcenia się jednych dla drugich. Ten prosty gest zbliża ludzi i pokazuje, że chcemy dzielić się z bliskimi, tym co mamy. Na wsi gospodarze dzielą się dodatkowo kolorowym opłatkiem. Dawniej każdy gatunek zwierząt otrzymywał opłatek w innym kolorze: konie – czerwony, który miał chronić je od złego i uroków, krowy – żółty (z dodatkiem rośliny ruty), aby zapobiec psuciu się mleka, a psy – z dodatkiem pieprzu, żeby stały się jeszcze lepszymi stróżami gospodarstwa. Teraz najczęściej ze zwierzętami - jaroszami gospodarze dzielą się opłatkiem zielonym, zaś z tymi, które jedzą mięso – pomarańczowym. Najczęściej odbywa się to w Wigilię, ale w niektórych rejonach Polski w pierwszy a nawet w drugi dzień Świąt.

SYMBOLE NA WIGILIJNYM STOLE

Na Wigilijnym stole kładziemy sianko, które ma nam przypominać o miejscu narodzenia Chrystusa, a także zapewnić dobrobyt. Stół przykrywamy białym obrusem (symbol czystości), a na nim stawiamy świecę (symbol samego Chrystusa) i jedno dodatkowe nakrycie. Przeznaczone jest ono dla niezapowiedzianego gościa i jest też znakiem pamięci o bliskich, którzy są daleko lub odeszli na zawsze. I oczywiście 12 potraw, o których możecie przeczytać tu.

KOLĘDOWANIE PO POLSKU

W czasie Świąt nie może zabraknąć wspólnego kolędowania. Polskie kolędy są uważane za jedne z piękniejszych na świecie. Poproście swojego nauczyciela o pomoc i nauczcie się na te Święta choć jednej zwrotki kolędy po polsku:

Bóg się rodzi, moc truchleje,
Pan niebiosów obnażony!
Ogień krzepnie, blask ciemnieje,
Ma granice Nieskończony.
Wzgardzony, okryty chwałą,
Śmiertelny Król nad wiekami!
A Słowo Ciałem się stało
I mieszkało między nami.

Franciszek Karpiński Pieśń o narodzeniu Pańskim

ĆWICZYĆ, UPRAWIAĆ I PRAKTYKOWAĆ, CZYLI O SPORCIE I JĘZYKU POLSKIM

ĆWICZENIA Z JĘZYKA POLSKIEGO
Jednym z najpopularniejszych tematów wśród uczestników naszych kursów polskiego jest sport. Przy tej okazji  pojawia się jednak kilka czasowników, które często są źródłem konfuzji. Studenci znają już czasownik ćwiczyć i wiedzą, że można ćwiczyć na siłowni lub w fitness clubie, ale też, że formy tej możemy użyć w odniesieniu do kwestii związanych z pracą mózgu. Możemy więc ćwiczyć mówienie po polsku, ćwiczyć gramatykę poprzez robienie - nomen omen - ćwiczeń gramatycznych lub ćwiczyć rozwiązywanie zadań matematycznych (np. przed egzaminem). Kiedy jednak zaczynamy rozmawiać o konkretnych dyscyplinach sportowych (żeglarstwo, koszykówka, siatkówka, łyżwiarstwo etc.), potrzebujemy innego czasownika.

JAKI SPORT UPRAWIASZ? CO MOŻNA UPRAWIAĆ PO POLSKU?
Przede wszystkim po polsku nigdy nie robimy sportu, a uprawiamy go. Tej samej formy używamy w odniesieniu do  konkretnych dyscyplin, chcąc podkreślić, że są one obecne w naszym życiu regularnie. Oczywiście możemy powiedzieć, że gramy w koszykówkę, ale, jeśli połowę swojego wolnego czasu spędzamy na boisku, uprawiam koszykówkę będzie bardziej adekwatne (gram w siatkówkę - uprawiam siatkówkę; pływam - uprawiam pływanie; jeżdżę na nartach - uprawiam narciarstwo; żegluję - uprawiam żeglarstwo etc.). Po polsku można też uprawiać jogę, pilates, body balance, lekkoatletykę, ale również...seks. Inne konteksty użycia tego czasownika oraz jego koniugację możecie sprawdzić tutaj

CZASOWNIKI PRAKTYKOWAĆ I TRENOWAĆ NA LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO
Przy okazji sportu cudzoziemcy, uczący się języka polskiego, pytają o czasowniki trenować i praktykować. Obie te formy są bardzo łatwe do zapamiętania, mają podobnie brzmiące odpowiedniki w innych językach, i przez to są szczególnie chętnie używane przez obcokrajowców. No, właśnie... tutaj pojawia się problem, bo czasowników tych w języku polskim możemy użyć tylko w ściśle określonych kontekstach. Możemy trenować do triathlonu, maratonu, trenować boks lub karate - czyli intensywnie ćwiczyć, bo wymaga tego specyfika sportu lub fakt, że jesteśmy (pół) zawodowcami.
Praktykujemy w języku polskim jogę, zen, buddyzm i każdą inną religię - czasownik ten więc odnosi się do aktywności pozostających raczej w sferze duchowej, oznacza ćwiczenia, ale na poziomie mentalnym (mówiąc ćwiczę jogę koncentrujemy się na aspekcie wykonywania ćwiczeń fizycznych, ale już nie na sferze duchowej).

Podsumowując: żeby dobrze posługiwać się językiem polskim, należy dużo ćwiczyć, pomocne może się tutaj okazać uprawianie sportu w grupie z polskimi kolegami, a sportowe treningi warto wesprzeć praktyką medytacji, tak aby nasz mózg był gotowy na przyjęcie większej ilości wiedzy podczas kursów języka polskiego.

                                                    Poćwicz swój język polski na naszym profilu na FB