PROBLEMY Z CZASOWNIKAMI RUCHU
„Chodzę na zakupy” czy „Idę na zakupy”? „Jeżdżę na wakacje” czy „Jadę na wakacje”? Oczywiście wszystkie te formy są poprawne. Dlaczego więc tylu cudzoziemców ma z nimi problemy? I dlaczego Polakom (i wielu nauczycielom języka polskiego jako obcego) jest tak trudno wyjaśnić specyfikę tego zjawiska gramatycznego? Jedynymi, którzy nie mają problemów z naszą uroczą czwórką: iść – chodzić – jechać – jeździć są studenci słowiańscy. Mają oni po prostu takie same czasowniki w swoich językach . Trzeba tylko pamiętać, że np. Słowacy używają czasowników „chodzić” i „iść” w znaczeniu: „jechać”, „jeździć”, „podróżować” (dlatego możemy usłyszeć z ust naszych południowych sąsiadów zdania typu: „ist’vlakom”, „ist’ na bicykli”). Mimo pewnych rozbieżności możemy jednak stwierdzić, że dla studentów słowiańskich czasowniki ruchu nie są tak wielkim problemem, jak dla pozostałych cudzoziemców. Bo jak wytłumaczyć, że mamy dwa: „aller” i dwa „to go” ?
BŁĄD NAUCZYCIELI JĘZYKA POLSKIEGO
Niestety, wielu nauczycieli (podążając za tym, co sugerują niektóre podręczniki do nauki języka polskiego jako obcego) wprowadza te cztery czasowniki w trakcie jednej lekcji. Efekt tego jest taki, że studenci mylą nie tylko znaczenia czasowników , ale również ich odmianę, tworząc np. zdania „jecham rowerem”, „idą do Kreta”, "dzisiaj chodzę do sklepu”. Jak to uporządkować?
To bardzo proste. Najpierw musimy uświadomić sobie, że jeden z tych czasowników odnosi się do transportu (jechać ), a drugi do poruszania się na piechotę (iść ). Kiedy już poćwiczymy ich użycie oraz koniugację, na którejś z kolejnych lekcji możemy wprowadzić czasowniki chodzić – jeździć. Są one szczególnie przydatne, kiedy mówimy o hobby („Lubię chodzić do kina”, „Lubię jeździć na rowerze”).
CZĘSTE PYTANIE NA KURSIE JĘZYKA POLSKIEGO
No dobrze, ale jaka jest różnica między iść – chodzić, jechać – jeździć? Bez używania skomplikowanej terminologii gramatycznej? Otóż, czasowniki iść – jechać odnoszą się do aktywności JEDNORAZOWYCH i występują z określeniami: jutro, dzisiaj, pojutrze, w ten piątek lub z konkretnymi datami. Para chodzić – jeździć, to aktywności powtarzalne, cykliczne, WIELOKROTNE i dlatego używamy z nimi określeń: często, zawsze, od czasu do czasu, raz na rok, nigdy nie (sic!) etc.
Potem pozostaje nam już tylko poćwiczyć użycie na konkretnych ćwiczeniach, zwracając szczególną uwagę na koniugację czasowników: jeździć i jechać. Te podobieństwa!
